Objawy i przebieg. Bóle występują zwłaszcza w pozycji poziomej ciała, po położeniu się do łóżka. Mają one charakter promieniujący; od zęba górnego promieniują do oka i skroni, od zęba dolnego — w kierunku potylicy, ucha i szyi. Czasami nasilenie bólu jest tak duże i tak rozległy obszar objęty bólem, że chory może wskazać jedynie stronę, po której znajduje się ząb, będący przyczyną objawów bólowych, natomiast nie umie stwierdzić, który to ząb.
Postępowanie. W początkowym okresie zapalenia miazgi można jeszcze ząb uratować. Do przychodni stomatologicznej należy zgłosić się po wystąpieniu pierwszych bólów samoistnych, nie czekając aż bóle nasilą się. Rozpoczynając leczenie wcześniej można uniknąć większych bólów oraz zwiększyć możliwość wyleczenia zęba. Przy zapaleniu miazgi zęba właściwej pomocy i ulgi w cierpieniu może udzielić jedynie lekarz dentysta. W tym celu wkłada on do ubytku próchnicowego pastę arszenikową albo inne środki, które doprowadzają do martwicy miazgi. Bóle po założeniu pasty arszenikowej mogą trwać jeszcze około dwóch godzin. Lekarz dentysta usuwa pastę arszenikową z zęba po 24 lub 48 godzinach, tj. na drugi lub trzeci dzień po jej założeniu, i na tę wizytę pacjent musi się koniecznie stawić. Pozostawienie pasty arszenikowej w zębie dłużej grozi bardzo poważnymi następstwami, jak: zapalenie ozębnej i okostnej, kości i szpiku kostnego, w których to schorzeniach występują takie objawy, jak bardzo silne bóle kości szczęk oraz obrzęk.
      Chory w czasie leczenia zapalenia miazgi powinien zgłaszać się na wizyty do lekarza dentysty w wyznaczonych terminach, gdyż leczenie tego schorzenia przeprowadza się w czasie kilku wizyt. Zaniedbanie ze strony chorego i niezgłaszanie się na zabiegi w odpowiednich terminach przekreśla możliwość wyleczenia zęba.
      Chwilową ulgę w cierpieniach podczas zapalenia miazgi przynosi stosowanie tabletek przeciwbólowych. Należy jednak pamiętać, że łagodzą one tylko objaw bólu, nie leczą natomiast schorzenia. Nie należy przyjmować ich często, gdyż działają coraz słabiej na objawy bólowe, zaś na inne narządy w ustroju wpływają szkodliwie.
W bardzo silnych bólach promieniujących przynosi niekiedy chwilową ulgę oziębianie zęba przez płukanie jamy ustnej chłodną wodą.