Przewlekłe zapalenie żołądka
Jest to schorzenie bardzo częste. Spośród wielu przyczyn wywołujących to schorzenie przede wszystkim należy wymienić niewłaściwe odżywianie się. Nie chodzi tu jedynie o nieodpowiedni dobór pokarmów, spożywanie w nadmiarze potraw ciężko strawnych (tłustych, smażonych mięs, grzybów, fasoli itp.), pokarmów drażniących (np. przypraw korzennych, octu), czy wręcz pokarmów zepsutych, zakażonych bakteriami lub grzybami. Równie ważną rolę w powstawaniu przewlekłego nieżytu żołądka odgrywa nieregularne, niefizjologiczne spożywanie pokarmów w atmosferze pośpiechu i zdenerwowania, w warunkach niehigienicznych.
Nadużywanie alkoholu wiedzie często do powstawania nieżytu żołądka. Jest rzeczą równie bezsporną, że nałogowe palenie tytoniu prowadzi do nieżytu żołądka. Nikotyna bowiem, będąc silną trucizną dla układu nerwowego, zaburza jego czynność, a tym samym prowadzi do nieprawidłowej czynności żołądka. Przewlekły nieżyt żołądka występuje również w przebiegu wielu chorób (np. w niewydolności krążenia, w cukrzycy, w niektórych chorobach nerek).
W przypadkach przewlekłego nieżytu żołądka dochodzi do zmian w budowie błony śluzowej żołądka, a co za tym idzie, do zaburzenia wytwarzania soków trawiennych i kwasu solnego. Zaburzenia te wyrażają się zarówno nadmiernym, jak i niedostatecznym ich wytwarzaniem.
Objawy. W przewlekłym nieżycie żołądka występuje szereg dolegliwości, jak bóle lub pobolewania po jedzeniu, wzdęcia, odbijania „puste", gorzkie, kwaśne, zaburzenia w oddawaniu stolca — biegunki albo zaparcia. Dolegliwości te nasilają się lub pojawiają się po spożyciu ciężko strawnych pokarmów.
W nadkwaśnym nieżycie żołądka dość charakterystyczne jest występowanie bólów po jedzeniu, połączonych z uczuciem pieczenia lub palenia w nadbrzuszu i za mostkiem oraz kwaśnych lub gorzkich odbijań.
W niedokwaśnym nieżycie żołądka przeważają dolegliwości takie, jak uczucie pełności po jedzeniu, odbijania, wzdęcie, rozwolnienie stolca lub biegunki.
Zapobieganie przewlekłym nieżytom żołądka — to racjonalne, regularne odżywianie się, leczenie ostrych nieżytów żołądka, ograniczenie lub zupełne zaniechanie używania napojów alkoholowych oraz palenia tytoniu. Pielęgnacja stanu uzębienia.
Leczenie przewlekłego nieżytu żołądka jest długotrwałe i poza stosowaniem odpowiednich leków (osłaniających chorą śluzówkę żołądka i zmniejszających jej stan zapalny) — opiera się przede wszystkim na diecie. Innymi słowy przestrzeganie odpowiedniej diety jest zasadniczym warunkiem, powodzenia w leczeniu. Większość chorych nie docenia jednak leczniczego działania diety, oczekując wyleczenia jedynie po stosowanych lekach. Chorzy ci nie przestrzegają albo przestrzegają diety przez bardzo krótki okres i — najczęściej — nie przyznają się do tego swemu lekarzowi. Leczenie dietetyczne w chorobach przewodu pokarmowego najczęściej bywa rozumiane jako generalny zakaz jedzenia wszystkiego poza kaszką, sucharami i herbatą. Leczenie dietetyczne — poza nielicznymi wyjątkami — nie polega na głodzeniu chorego i na pozbawieniu go przyjemności jedzenia; leczenie dietetyczne — to przemyślane i uzasadnione wyeliminowanie z pożywienia tylko tych pokarmów, które działają wyraźnie szkodliwie.
W przypadkach przewlekłych zapaleń żołądka z niedostatecznym wydzielaniem lub brakiem kwasu solnego zaleca się stosowanie diety lekko strawnej, białkowo-węglowodanowo-jarzynowej. Eliminuje się z pożywienia, mięsa smażone i pieczone, grzyby, fasolę, groch, tłuszcze zwierzęce. Zaleca się mięso białe gotowane (cielęcina, drób, ryby), mięsa duszone (cielęcina, młody drób, ryby), chudą szynkę. Ponadto poleca się jarzyny gotowane pod postacią zup jarzynowych, buliony mięsne (również i z ryb), jaja gotowane na miękko. Tłuszcze spożywać najlepiej pod postacią surowego, świeżego masła lub słodkiej śmietany. Odnośnie do pokarmów mlecznych chorzy zwykle dobrze znoszą kwaśne mleko, kefir, twaróg; mleko słodkie jest znoszone przeważnie źle. Nie ogranicza się, zupełnie takich potraw mącznych jak kasze, ryż, białe pieczywo. Pokarmy mogą być dostatecznie solone i mogą zawierać nieznaczne ilości przypraw. Duże znaczenie ma dokładne żucie pokarmów i spożywanie posiłków zawsze w tych samych porach dnia (4 razy dziennie).
W przypadkach nadkwaśnych nieżytów żołądka zaleca się dietę białkowo-tłuszczową, wyłączając z niej mięsa smażone i pieczone oraz ciężkie tłuszcze zwierzęce; również buliony mięsne (rosoły), podobnie jak i wyciągi z jarzyn, mające silne działanie sokopędne, nie są wskazane. Ponadto należy również wyeliminować z jadłospisu jarzyny strączkowe, grzyby, kapustę oraz takie przyprawy, jak pieprz, papryka ocet, cynamon.
Poleca się spożywanie mięs gotowanych (cielęcina, ryby, młody drób), mleka i jego przetworów, jaj na miękko lub surowych. Nie ogranicza się w diecie świeżego masła oraz oliwy. Podobnie nie ogranicza się spożywania pokarmów mącznych, z wyjątkiem płatków owsianych, które działają silnie sokopędnie. Tak jak w przypadkach nieżytów żołądka połączonych z niedokwaśnością soku żołądkowego obowiązuje całkowity zakaz picia alkoholu i palenia papierosów. Spożywane pokarmy muszą być dobrze przygotowane, a więc miękkie, ugotowane, niezbyt gorące, ale i niezbyt chłodne.
Całokształt leczenia musi być prowadzony przez lekarza, tym bardziej, że w wielu przypadkach prawidłowe leczenie może być podjęte dopiero po wykonaniu odpowiednich badań dodatkowych.
|