Poradnik rodzinny


Powikłania cukrzycy

      Do najważniejszych powikłań cukrzycy zalicza się kwasicę cukrzycową i śpiączkę cukrzycową, powikłania ze strony narządu krążenia oraz zakażenia, na które chorzy na cukrzycę są bardziej podatni od innych osób.
      Śpiączka cukrzycowa. Jest to stan głębokich zaburzeń przemiany materii, wynikający ze znacznego niedoboru insuliny. W okresie przed wykryciem insuliny było to powikłanie bardzo częste i wówczas przeważająca liczba chorych na cukrzycę umierała wśród objawów śpiączki cukrzycowej. Obecnie przy prawidłowym leczeniu cukrzycy śpiączka cukrzycowa jest powikłaniem całkowicie wyeliminowanym. Jak wynika z zestawień ośrodków diabetologicznych, dzisiaj najczęstszą przyczyną występowania śpiączki cukrzycowej są zaniedbania leczenia, sprowadzające się do samowolnego odstawienia przez chorego insuliny.
      Szczególnie często śpiączka cukrzycowa występuje w przebiegu różnego rodzaju zakażeń, np. anginy, grypy itp. Zwykle wskutek podwyższonej ciepłoty ciała i utraty apetytu w tych schorzeniach chorzy ograniczają przyjmowanie pokarmów i równocześnie w obawie przed niedocukrzeniem ograniczają lub odstawiają insulinę. Jest to postępowanie błędne i niebezpieczne dla życia chorego. Należy podkreślić, że dość powszechnie wśród chorych przyjęty pogląd, że jeśli się nie je, nie potrzeba brać insuliny, jest całkowicie niesłuszny. Wiadomo, że właśnie w przebiegu wszelkiego rodzaju zakażeń zapotrzebowanie dobowe na insulinę najczęściej ulega podwyższeniu. Jest więc oczywiste, że odstawienie wówczas insuliny może prowadzić do ostrego zaburzenia przemiany materii, wyrażającego się wystąpieniem śpiączki. Co więcej, także i ci chorzy, którzy normalnie nie stosują insuliny, a tylko przyjmują doustnie leki przeciwcukrzycowe (diabetol), powinni podczas infekcji okresowo stosować insulinę. Jeżeli zaś z powodu upośledzonego apetytu przyjmowanie normalnych posiłków jest utrudnione, należy choremu podawać do wypicia dobrze osłodzone płyny po każdym wstrzyknięciu insuliny (herbata z 6 łyżeczkami cukru).
      Szczególnie szybko rozwija się kwasica cukrzycowa oraz występuje śpiączka cukrzycowa u osób z cukrzycą pierwotną, zwłaszcza u młodzieży. Znane są przypadki wystąpienia śpiączki cukrzycowej w związku z jednodniowym przerwaniem przyjmowania insuliny (np. podczas podróży).
      Istota zaburzeń przemiany materii w kwasicy cukrzycowej i śpiączce cukrzycowej jest bardzo skomplikowana. Z powodu całkowitego braku insuliny dochodzi do zahamowania przemiany związków cukrowych i do bardzo dużej utraty cukru z moczem. Równocześnie ma miejsce znaczna utrata wody i składników mineralnych. Wskutek upośledzonej przemiany związków cukrowych dochodzi do wzmożonego rozpadu tłuszczów, stających się w tej sytuacji głównym źródłem energii. Wzmożona przemiana tłuszczowa powoduje pojawienie się dużej ilości kwasu acetooctowego i acetonu. Związki te pojawiają się w zwiększonej ilości we krwi, a następnie w moczu, w którym mogą być stwierdzone odpowiednimi metodami. Ponieważ są to związki kwaśne, powodują one zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu z przesunięciem w kierunku kwaśnym. Stąd określono tego rodzaju zaburzenia przemiany materii w cukrzycy pojęciem kwasicy.
      W obrazie klinicznym kwasicy zwraca uwagę bardzo duży wielomocz i pragnienie. Zawartość cukru w moczu jest wysoka (6—8%), równocześnie stwierdza się w moczu aceton, zaś w cięższych przypadkach także kwas acetooctowy. Wskutek utraty dużej ilości płynu zaznacza się wyraźne odwodnienie organizmu (suchy język, skóra sucha, tworząca długo utrzymujące się fałdy, zapadnięcie się gałek ocznych). W związku z narastającą kwasicą pojawia się głębokie i szybkie oddychanie, wymioty, bardzo znaczne ogólne osłabienie, w końcu dochodzi do utraty przytomności.
      W przebiegu tego rodzaju zaburzeń rozróżnia się stan przedśpiączkowy, w którym kwasica cukrzycowa oraz opisane wyżej zaburzenia przemiany materii są miernie nasilone, oraz śpiączkę cukrzycową, w której stwierdza się pełny obraz kliniczny tego stanu chorobowego.
      Leczenie jest możliwe wyłącznie w warunkach szpitalnych, przy czym jest tym skuteczniejsze, im wcześniej się je rozpocznie. O skuteczności leczenia decydują dosłownie godziny i dlatego też chorzy w stanie kwasicy cukrzycowej powinni być hospitalizowani w najbliższym zakładzie służby zdrowia.
      Stwierdzenie acetonu w moczu świadczy o tym, że sytuacja jest alarmująca i konieczna jest natychmiastowa konsultacja lekarska. W związku z tym, że najczęściej to powikłanie występuje w przebiegu różnych infekcji, należy w tym okresie zwrócić szczególną uwagę na właściwe wyrównanie cukrzycy.
      Śpiączka cukrzycowa na ogół rzadko pojawia się w wieku starszym, jednak, jeżeli wystąpi, bardzo często ma przebieg niepomyślny. Dlatego chorzy na tzw. cukrzycę starczą, mimo że na ogół ta postać schorzenia ma przebieg łagodny i najczęściej chorzy na nią nie muszą stosować insuliny, powinni być pod równie dokładną kontrolą jak chorzy na każdą inną postać cukrzycy.
      Powikłania naczyniowe. Jest to bardzo duża grupa powikłań cukrzycy, dotycząca układu krążenia. Powikłania te pojawiają się zwykle po dłuższym okresie trwania choroby, przy czym ich nasilenie może być różne. W dużym stopniu zależy ono od właściwego kontrolowania cukrzycy. Wykazano, że u chorych niewłaściwie leczonych częstość powikłań naczyniowych jest wielokrotnie wyższa niż u tych, u których cukrzyca była stale optymalnie wyrównana. Ponieważ zaś zmiany naczyniowe mogą stanowić poważne upośledzenie zdrowia, dlaczego leczenie cukrzycy ma tak dużą wagę do właściwego wyrównania tej choroby.
      Powikłania naczyniowe w cukrzycy dzieli się na 2 grupy:
      Do grupy pierwszej należą zmiany typu miażdżycy, umiejscowione w tętnicach i tętniczkach całego organizmu. Zmiany te są podobne do zmian miażdżycowych stwierdzanych u osób nie chorujących na cukrzycę, są jednak bardziej nasilone oraz ujawniają się wcześniej. Są to zmiany naczyniowe nieswoiste dla cukrzycy. Zmiany miażdżycowe umiejscowione w tętnicach wieńcowych serca mogą powodować występowanie napadów dusznicy bolesnej (angina pectoris), a nawet zawału mięśnia serca. Mogą również występować w tętniczkach mózgowych. W cukrzycy szczególnie często stwierdza się zmiany miażdżycowe w tętnicach kończyn dolnych, co powoduje stan niedokrwienia stóp i palców. Chorzy cierpią wówczas na bóle w łydkach podczas chodzenia (chromanie przestankowe), zaś w wypadku skaleczenia lub odmrożenia mogą pojawić się na stopie owrzodzenia trudno gojące się, niekiedy o przebiegu złośliwym, prowadzącym do zgorzeli stopy. W takich przypadkach jedynym sposobem leczenia może być amputacja chorej kończyny, dlatego też chorym na cukrzycę zaleca się noszenie wygodnego obuwia, w zimie ciepłych pończoch, poza tym unikanie skaleczenia palców stopy.
      Drugą grupę powikłań naczyniowych w cukrzycy stanowią zmiany w zakresie najmniejszych naczyń krwionośnych, tzw. naczyń włosowatych, czyli kapilarów. Te zmiany są swoiste dla cukrzycy i poza tą chorobą nie są spotykane. Są to zmiany ogólnoustrojowe. Jednak najlepiej poznane i dające najwyraźniejsze upośledzenie stanu zdrowia są zmiany naczyń włosowatych w zakresie siatkówki oka oraz w kłębkach nerkowych. Zmiany w siatkówce polegają na tworzeniu się drobnych wybroczynek krwawych lub większych wylewów, na powstawaniu wysięku, zaś w cięższych przypadkach na rozroście tkanki łącznej na miejsce uszkodzonej tkanki nerwowej siatkówki. Chory zmian początkowych zwykle zupełnie nie odczuwa, natomiast przy rozleglejszych wylewach krwawych do siatkówki może dojść do znacznego upośledzenia wzroku. Zmiany w kłębkach nerkowych w cukrzycy prowadzą do pojawienia się w moczu białka, wałeczków, krwinek czerwonych. Przy bardziej zaawansowanych zmianach występują obrzęki, niekiedy dość rozległe, stwierdza się również nadciśnienie. We krwi stwierdza się podwyższony poziom mocznika jako wyraz upośledzonej sprawności czynnościowej nerek. Do grupy powikłań naczyniowych swoistych w cukrzycy zalicza się obecnie także tzw. cukrzycowe zapalenie nerwów. To powikłanie przejawia się najczęściej w formie dotkliwych bólów w różnych okolicach ciała wzdłuż przebiegu nerwów, często także uporczywym, bolesnym pieczeniem dłoni lub stóp.
      W większości przypadków te dolegliwości ze strony układu nerwowego spowodowane są zmianami w naczyniach włosowatych doprowadzających krew do samych pni nerwowych, a więc odżywiających je. Niekiedy te zaburzenia neurologiczne mogą dawać inny obraz kliniczny, prowadząc do zaburzeń czucia, zniesienia prawidłowych odruchów nerwowych itp.
      Zakażenia. Częstość różnych zakażeń jest ciągle wyższa wśród chorych na cukrzycę niż u innych osób. Wśród tych zakażeń na pierwszym miejscu należy wymienić zakażenie gruźlicze, które jest kilkakrotnie częstsze wśród chorych na cukrzycę, zwłaszcza młodocianych. Dość często zakażenie to pojawia się po przebytej śpiączce cukrzycowej, u kobiet po porodzie. Dlatego też chorym na cukrzycę zaleca się kontrolne nadania radiologiczne płuc 1 raz w roku. W razie wystąpienia zakażenia gruźliczego należy starannie prowadzić leczenie, które w cukrzycy jest równie skuteczne, jak i u osób chorych na gruźlicę bez cukrzycy.
      Wśród innych poważnych zakażeń należy wymienić zakażenia dróg moczowych, w formie zapalenia miedniczek nerkowych oraz odmiedniczkowego zapalenia nerek. To schorzenie jest również częstsze wśród chorych na cukrzycę niż wśród innych grup ludności, przy czym najczęściej występuje u kobiet. Może przebiegać skrycie przez wiele lat, niekiedy może prowadzić do groźnych powikłań pod postacią uszkodzenia brodawek nerkowych (zmartwiające zapalenie brodawek nerkowych). Stany zakażenia nerek są tym groźniejsze dla chorych na cukrzycę, że rozwijają się w narządzie i tak już przez tę chorobę uszkodzonym. Dlatego w razie stwierdzenia zakażenia miedniczek nerkowych należy przeprowadzić dokładne i długotrwałe leczenie.
      Do zakażeń często spotykanych w cukrzycy należą także różnego rodzaju zakażenia skórne. Zwykle nie są to stany groźne, ale uporczywe, niekiedy sprawiają duże dolegliwości, np. świąd. Należą tu różnego rodzaju zakażenia ropne skóry, czyraki, zakażenia grzybicze, szczególnie częste w okolicy narządów rodnych. U mężczyzn spotyka się zapalenie żołędzi i napletka.
      W cukrzycy dość często dochodzi do zaniku dziąseł z równoczesnym stanem zapalnym w zębodołach. Powoduje to przedwczesne wypadanie zębów.
      Uporządkowanie stanu uzębienia jest rzeczą bardzo ważną, gdyż istniejące okołozębowe ogniska zakażenia mogą wpływać niekorzystnie na przebieg cukrzycy.
      Inne powikłania cukrzycy. Poza wyżej wymienionymi, cukrzyca może dawać jeszcze inne powikłania, które są jednak rzadsze i nie wpływają zasadniczo na przebieg choroby. W cukrzycy dość często dochodzi do zmętnienia soczewki oka, czyli do wystąpienia zaćmy. Zaćma pojawiająca się w cukrzycy młodzieńczej, najczęściej po przebytych stanach śpiączkowych, jest powikłaniem swoistym dla tego schorzenia. Natomiast zaćma, pojawiająca się w późniejszym okresie życia, niczym nie różni się od zwykłej zaćmy starczej, co najwyżej pojawia się nieco wcześniej. Innym powikłaniem cukrzycy są zmiany skórne pojawiające się na stopach i podudziach w formie żółtych guzków, które z czasem zanikają pozostawiając cienką bliznę. Są to ogniska tzw. lipoidowego obumierania skóry. Jest to powikłanie dość rzadkie. Wśród powikłań dotyczących narządu ruchu należy wymienić występujące niekiedy zmiany kostne, zwłaszcza stóp, a także dość często spotykany przykurcz ostatnich dwóch palców dłoni.
      Cukrzyca, zwłaszcza jej postać regulacyjna, występuje dość często w skojarzeniu z innymi schorzeniami, jak kamica pęcherzyka żółciowego, kamica nerkowa, nadciśnienie, dna. Niektóre z tych schorzeń mogą również być uważane za wyraz zaburzonej przemiany materii.

Spis treści:
Choroby zakaźne
 Wiadomości ogólne
 Zapobieganie chorobom zakaźnym
 Angina
 Błonica
 Czerwonka
 Dur brzuszny
 Gorączka trzydniowa
 Grypa
 Katar
 Krztusiec
 Mononukleoza zakaźna
 Odra
 Ospa prawdziwa
 Ospa wietrzna
 Płonica
 Różyczka
 Świnka
 Tężec
 Wścieklizna
 Zapalenie jamy ustnej i dziąseł
 Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
 Zimnica
 Żółtaczka zakaźna
Choroby jamy ustnej
 Ból zęba
 Obrzęk twarzy
 Parodontoza
 Próchnica zębów
 Problemy z zębami u kobiety w ciąży
 Ropnie pochodzenia zębowego
 Ropowica okołoszczękowa
 Skutki nieleczenia zębów u dzieci
 Usuwanie zębów
 Zapalenie kości szczęk
 Zapalenie miazgi zęba
 Zapalenie ozębnej
 Zgorzel miazgi zęba
Urazy i obrażenia
 Odmrożenia
 Oparzenia
 Pierwsza pomoc przy zranieniu
 Porażenie prądem elektrycznym
 Postępowanie przy złamaniu
 Powikłania ran zakażonych
 Rany i skaleczenia
 Urazy czaszki
 Złamania
 Złamania w obrębie klatki piersiowej
 Złamanie kończyny dolnej
 Złamanie kończyny górnej
 Złamanie kręgosłupa
 Złamanie miednicy
 Zwichnięcia
Choroby oczu
 Jęczmień
 Gradówka
 Ostre zapalenie spojówek
 Przewlekłe zapalenie spojówek
 Epidemiczne zapalenie spojówek
 Inne zapalenia spojówek
 Zapalenie brzegów powiek
 Zapalenie woreczka łzowego
 Zmiany uczuleniowe powiek
 Zapalenia rogówki
 Najczęstsze zapalenia powierzchowne rogówki
 Następstwa zmian zapalnych rogówki
 Zapalenie tęczówki i ciałka rzęskowego
 Urazy mechaniczne oka
 Oparzenia oka
 Napromieniowanie oka
 Zaćma (katarakta)
 Jaskra
 Zapalenie naczyniówki
 Odwarstwienie siatkówki
 Zakrzep żyły środkowej siatkówki
 Zator tętnicy środkowej siatkówki
 Zapalenie nerwu wzrokowego
 Czerniak oka
 Glejak siatkówki
 Zez
 Krótkowzroczność
Choroby narządu moczowego
 Choroby pęcherza moczowego
 Kamica nerkowa
 Nerczyca
 Niewydolność nerek
 Odmiedniczkowe zapalenie nerek
 Ostre zapalenie kłębków nerkowych
 Przerost gruczołu krokowego
 Przewlekłe zapalenie kłębków nerek
Choroby przewodu pokarmowego
 Choroba wrzodowa dwunastnicy
 Choroba wrzodowa żołądka
 Guzy krwawnicze odbytu i odbytnicy
 Kamica żółciowa
 Marskość wątroby
 Nerwice przewodu pokarmowego
 Niedrożność jelit
 Nowotwory odbytnicy
 Objawy chorób przewodu pokarmowego
 Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
 Ostre zapalenie trzustki
 Ostry nieżyt jelit
 Ostry nieżyt żołądka
 Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
 Przewlekłe zapalenie trzustki
 Przewlekłe zapalenie żołądka
 Przewlekły nieżyt jelit
 Rak żołądka
 Zapalenie wyrostka robaczkowego
Choroby skóry
 Bielactwo
 Brodawki
 Choroby alergiczne skóry
 Czyrak
 Grzybica naskórkowa
 Grzybice owłosionej skóry głowy
 Liszaj rumieniowaty
 Liszajec
 Łojotok skóry
 Łupież
 Łupież łojotokowy
 Łuszczyca
 Łysienie
 Łysienie łojotokowe
 Łysienie plackowate
 Nowotwory skóry
 Opryszczka zwykła
 Ostudy
 Owłosienie nadmierne
 Owrzodzenia podudzi
 Piegi
 Pocenie się dłoni
 Pocenie się pach
 Pocenie się stóp
 Pokrzywka
 Potnica
 Potówki
 Półpasiec
 Ropnie mnogie pach
 Ropowica i ropień
 Świerzb
 Świerzbiączka
 Trądzik pospolity
 Trądzik różowaty
 Wszawica
 Wyprysk
 Wyprysk dziecięcy
 Wyprzenie bakteryjne
 Zakażenia drożdżakowe
 Zakażenia ropne
 Znamiona
Choroby reumatyczne
 Gościec pozastawowy
 Gościec przewlekły postępujący
 Reumatyzm i profilaktyka ruchowa
 Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
 Zwyrodnienie stawów
Choroby przemiany materii
 Artretyzm
 Cukrzyca
 Leczenie cukrzycy
 Leczenie dny
 Leczenie otyłości
 Leki przeciwcukrzycowe doustne
 Obraz kliniczny cukrzycy
 Obraz kliniczny dny
 Otyłość
 Oznaczanie cukru w moczu i krwi
 Powikłania cukrzycy
 Powikłania otyłości
 Powikłania przy leczeniu insuliną
 Przyczyny otyłości
 Przyczyny zaburzeń przemiany materii w cukrzycy
 Zagrożenia dla chorych na cukrzycę
Choroby alergiczne
 Alergia polekowa
 Astma - dychawica oskrzelowa
 Choroba posurowicza
 Co to jest alergia
 Liszaj pokrzywkowy
 Nieżyt pyłkowy
 Obrzęk naczynioruchowy
 Świerzbiączka - Liszaj przewlekły
 Wyprysk alergiczny
 Zapobieganie i leczenie alergii
 Zmiany alergiczne
Choroby układu nerwowego
 Bóle głowy
 Bóle tułowia
 Drętwienia i mrowienia
 Drżenia
 Dystonia torsyjna
 Gruźlica układu nerwowego
 Kiła układu nerwowego
 Kręcz kurczowy karku
 Leczenie bólów głowy
 Migrena
 Miopatie
 Mózgowe porażenie dziecięce
 Nerwobóle kończyn
 Nerwobóle twarzy
 Niedowłady i porażenia
 Nowotwór mózgu
 Padaczka
 Stan padaczkowy
 Padaczka a dziedziczność
 Wyniki leczenia padaczki
 Parestezje napadowe
 Parkinsonizm
 Porażenia nerwów czaszkowych
 Postępowanie w bólach głowy
 Przewlekłe zapalenie opon
 Ruchy pląsawicze
 Rwa kulszowa
 Stan śpiączkowy
 Stwardnienie rozsiane mózgu i rdzenia
 Urazy czaszki i mózgu
 Uszkodzenie nerwów obwodowych
 Zaburzenia chodu
 Zaburzenia unerwienia mimowolnego
 Zanik mięśni
 Zapalenia mózgu i rdzenia
 Zaburzenia w krążeniu krwi w mózgu i rdzeniu
 Zawroty głowy
 Znieczulenia
Choroby chirurgiczne
 Wrodzone wady serca
 Wady serca nabyte
 Zastrzał i zanokcica
 Zapalenie szpiku
 Uwięźnięcie przepukliny
 Rozlane zapelenie otrzewnej
 Żylaki
Choroby jamy ustnej
 Ropień języka
 Ropowica dna jamy ustnej
 Promienica
 Zapalenie ślinianek
 Zapalenia swoiste jamy ustnej
 Objawy awitaminozy w jamie ustnej
 Nowotwory jamy ustnej
 Nowotwory ślinianek
 Urazy jamy ustnej i gardła
 Ciała obce w obrębie ust i gardła
 Ostre zapalenie gardła
 Ropień okołomigdałkowy
 Angina Plaut-Vincenta
 Zapalenie przewlekłe gardła i migdałków
 Nowotwory gardła
 Stany zapalne pierścienia migdałkowego u dzieci
 Przerost migdałków w wieku dziecięcym
 Operacja migdałków
 Ciała obce w przełyku

Pomoc Linki O Serwisie
O nas
Formularz kontaktowy
Poradnik domowy
Poradnik działkowca
Spryciarze
Polskie Składy Budowlane
Jak to działa
Reklama
Jak dodać strone
Copyright © poradnik-rodzinny.pl All Rights Reserved.