Oparzenia oka
Gorąco prowadzi do ścięcia białka tkankowego i następczej martwicy tkanek oparzonych. Podobnie działają kwasy i zasady, z tym, że kwasy powodują powstanie martwicy zakrzepowej (ścięcie tkanek), natomiast ługi — martwicę rozpływną (rozpuszczenie się tkanki uszkodzonej). Oparzenia wywołują zmiany w skórze powiek, w spojówce, twardówce i rogówce. Przy cięższych oparzeniach, zwłaszcza zasadami, mogą ulec zniszczeniu także głębsze części oka.
Objawy i przebieg choroby. W lekkich przypadkach oparzeń stwierdza się przekrwienie spojówek i powierzchowne zmętnienie rogówki. W przypadkach ciężkiego oparzenia w spojówce występują białe ogniska martwicze, rogówka ma wygląd porcelanowobiały, jest nieprzezierna, sucha, niewrażliwa na dotyk, wygląda jak ugotowana. Nieraz dochodzi do przebicia rogówki i twardówki i wypłynięcia zawartości gałki ocznej. Następstwem oparzenia są: zmiany bliznowate powiek (pociągające za sobą nieprawidłowe ich ustawienie), zrosty powiek z gałką, zmętnienie rogówki upośledzające widzenie.
Leczenie. W leczeniu oparzenia oka pierwsza pomoc odgrywa największą rolę. Natychmiastowa pomoc osoby stojącej w pobliżu czy przypadkowego świadka wypadku na ulicy ma większe znaczenie dla dalszych losów oka niż pomoc najlepszego specjalisty w kilka godzin po wypadku. Dosłownie każda minuta jest cenna.
Należy usunąć z oka jak najszybciej drażniącą substancję, zanim spowoduje ona ciężkie, najczęściej nieodwracalne uszkodzenie. Jeśli np. kawałek wapna gaszonego lub niegaszonego dostanie się do oka, należy go usunąć jak najszybciej czymkolwiek (zapałką, wacikiem, chusteczką itp.). Następnie rozwarłszy szeroko szparę powiekową należy płukać oko wodą, mlekiem, chłodną herbatą lub innym obojętnym płynem, jaki mamy pod ręką. Płukanie należy kontynuować przynajmniej przez kilkanaście minut. Ma ono na celu nie tylko usunięcie substancji drażniącej z worka spojówkowego, lecz także, przynajmniej częściowo, odciągnięcie jej z tkanki spojówki i rogówki (dzięki różnicy stężenia jonów w uszkodzonych tkankach i w ciągle zmienianej, czystej wodzie).
Dopiero po dokładnym wypłukaniu (nie zawiązując oka, żeby umożliwić wolne spływanie łez, które dalej wypłukują resztki substancji drażniącej), należy szybko odwieźć chorego do szpitala, na dyżurujący oddział okulistyczny.
Późniejsze leczenie polega na zapobieganiu martwicy i zrostom, które zwykle powstają na skutek zniszczenia nabłonka. Stosuje się oliwę, parafinę, obojętne maści, wkraplanie i wstrzykiwanie własnej krwi. Jednocześnie zapobiega się zakażeniu, które w przypadkach oparzenia łatwo może przejść na głębsze części oka.
Oparzenia, poza mniejszym lub większym upośledzeniem wzroku (aż do ślepoty włącznie), powodują przeważnie jeszcze oszpecenia wskutek powstania rozległych blizn skóry powiek i skóry otoczenia oka.
|